Mag dat op tv?

Deze blog vormt een reactie op de blog van Laurens van Voorst: ‘Puin’. Ik heb m hopelijk zo geschreven dat ie ook leesbaar is als je de blog niet vooraf gelezen hebt: Anders tref je onderstaand de link aan 🙂

Laurens,

“Zonder hulpvraag geen hulp, uitzonderingen daargelaten, behalve als gezinsleden of omgeving erg lijden onder de situatie.”, schrijf je. Ik denk dat hier de crux zit. Als je goed naar het programma Mijn Leven In Puin hebt gekeken, zie je hoe heftig de stoornis van verzameldrang (hoarding) is en hoe groot de impact op de problematische verzamelaar (hoarder), zijn intimi en uiteindelijk ook op de buren…. Verzameldrang is zo’n ernstige ziekte dat zeker gezinsleden die zelf geen hoarder zijn er namelijk per definitie onder lijden! Mensen die hun naasten opgeven voor het programma (de aangevers), maken zich dan ook vaak grote zorgen over de gezondheid en het welzijn van de hoarder. Het is voor hen echt vaak de laatste strohalm….

Een kenmerk van hoarders is vaak dat ze liever de gordijnen dichtdoen. En als ze al begrijpen dat ze een probleem hebben, zijn ze niet in staat het zelf op te lossen. De problematiek is dan ook tweeërlei. Ze vragen zelden om hulp en als ze al hulp zouden willen is er vaak geen geld. Plus dat we in Nederland nog steeds geen beleid hebben, specialisten missen en er weinig tot geen behandelmethodieken zijn… Alleen in Amsterdam en Utrecht zijn er behandeltrajecten. In Utrecht ligt het behandelingssucces rond de 25 %. Wij zijn gelukkig veel succesvoller, waarbij ik wel aanteken dat wij voornamelijk de hoarders verrassen die over een netwerk beschikken. De ernstigste gevallen staan helemaal alleen en dat is een belangrijk verschil…

De vraag is dus: wat gebeurt er als je niet ingrijpt omdat iemand niet zelf om hulp vraagt?

Het is namelijk maar de vraag of we het zo ver moeten willen laten komen dat de ratten het huis uit springen…. Dan wordt er immers wel onmiddellijk actie van de gemeente verwacht: niks hulp, overlast aanpakken. ‘Handhaving’ wordt erop gezet: de gemeente regelt een ontruiming in een dag en de rekening wordt gepresenteerd aan de ‘vervuiler’. Had die nog geen trauma, nu dan toch….

Onze kandidaten zeggen praktisch altijd dat wij ‘net op tijd’ komen; dat ze zelf geen uitweg meer zagen. Niemand hoeft trouwens mee te doen: we bieden kandidaten de mogelijkheid en wij gaan ervan uit dat ze zelf goed in staat zijn om te beslissen of ze de kans grijpen of niet.

En aan wie is het om te bepalen welke volwassenen wel of niet goed genoeg / gezond genoeg zijn om op televisie te komen? Hoe kom je erbij dat het schadelijk is om op televisie te komen? Dit is een aanname waar naar mijn mening eerst nog eens onderzoek naar zou moeten worden verricht: De meeste kandidaten krijgen na de uitzending veel steun en kunnen op begrip rekenen vanuit hun omgeving: we kennen situaties waarin de omgeving door gaat met verder helpen: echt hartverwarmend! Juist de verlegenheid met de situatie, en de uitzichtloosheid, maakt dat veel hoarders aan hun lot worden overgelaten, terwijl ze diep in hun hart best geholpen zouden willen worden en ook hulp (en behandeling) zouden moeten krijgen!

Dus ja Laurens, in vier dagen maken we wel verschil, meer dan de reguliere hulpverlening! Inderdaad niet altijd onmiddellijk (en wie weet wat er later nog gebeurt) en niet bij alle kandidaten, maar wel bij het merendeel. Zo is ook de terugkomdag logischerwijs een momentopname: de ene keer valt de kandidaat daarna alsnog terug, de andere keer gaat het na de terugkomdag beter met de kandidaat. Het lukt helaas niet altijd ze de omslag te laten maken… dat is ook heel lastig bij een moeilijk te bereiken patiëntgroep waar geen enkele hulpverlener 100% succes bereikt. Wij doen in ieder geval ons best: we werken vanuit betrokkenheid en respect met een enorme inzet zowel ter plekke als weken daarna nog in het natrajekt: de ene keer is de ziekte (toch) sterker, de andere keer winnen gezonde(re) levensdoelen het pleit: Wij laten Nederland zien wat een worsteling dat is.

De camera’s hebben grofweg zes voordelen:
1. Vreemde ogen dwingen;
2. Ook de kandidaat bekijkt hierdoor zijn eigen huis, zijn (overmaat aan) spullen en zijn eigen overtuigingen als het ware met andere ogen;
3. De ervaring leert dat zelfs de kandidaat snel vergeet hoe erg het was: de beelden blijven getuigen;
4. De uitzendingen zetten het probleem van verzameldrang in Nederland op de agenda;
5. Mensen gaan zien hoe ernstig het is en krijgen handvaten als ze zelf een hoarder gaan begeleiden;
6. Het feit dat we een programma maken, genereert de benodigde middelen (tijd, geld en energie).

Het hele traject kan dus heel helend werken daar waar de kandidaat anders inderdaad vrijwel zeker geen hulp had gekregen……

De link naar de blog van Laurens van Voorst werkt niet meer helaas, die naar zijn site nog wel: LaurensvanVoorst